Minder EPR-rupsen door feromoontruc: resultaten vijfjarig onderzoek bekend |
|
|
|
|
 |
| 154 sec |
Na een intensief onderzoek dat van start ging in 2020, zijn de resultaten van de paringsverstoringsproef van de eikenprocessierups gepubliceerd. Hellingman Advies heeft in samenwerking met feromoonspecialist Teun Dekker en uitvoerder Gerard Brand van Brand Boomverzorging vijf jaar gewijd aan dit onderzoek. Vakblad Boomzorg neemt jullie mee in de resultaten en het proces dat hieraan voorafging.
 |
Paringsverstoring is een methode die tot doel heeft om de mannetjesvlinders van de eikenprocessierups dusdanig te verwarren met het seksferomoon van de vrouwtjesvlinders, dat het mannetje het vrouwtje niet meer kan vinden. De resultaten, en tegelijkertijd de eindevaluatie van de proef, geven een goed beeld van de werkzaamheden gedurende de jaren 2020 tot 2025. In het seizoen 2020-2021 begint het onderzoek met de eerste veldproef. Silvia Hellingman van Hellingman Advies vertelt over het proces. 'We waren al jaren bezig om een onderzoek op te zetten,' vertelt Hellingman. 'Omdat we midden in de coronapandemie begonnen met het onderzoek, duurde het nogal lang voordat we alle spullen kregen en we eindelijk aan de gang konden.'
Spoedig succes
Wat meteen duidelijk wordt in de eindevaluatie, is dat er na de eerste proef in 2020 al een significante daling is in het aantal nesten van eikenprocessierupsen, met een kleine kanttekening dat de paringsverstoring succesvoller is op beschutte plekken. 'Voor een woonwijk die redelijk beschut is, is dit een ideale oplossing,' geeft Hellingman aan. 'Maar voor bomen die volop in de wind staan, is de werking veel minder. Dat zijn feiten waar rekening mee moet worden gehouden.'
|
|
'We werden behoorlijk gevolgd door handhaving'
| |
|
 | | Silvia Hellingman |
|
|
Leermomenten
Paringsverstoring met feromonen is een arbeidsintensieve methode. Bij de eerste proef hebben de onderzoekers de feromonen handmatig aangebracht. Gewapend met een kitspuit en een hoogwerker werden bij maar liefst 1.509 bomen de formulering aangebracht. Bij de tweede proef pakken ze het nét iets anders aan.
'Na de eerste proef besloten we om over te gaan op een paintballgeweer om de feromonen aan te brengen,' legt Hellingman uit. 'Dat was een heel traject, want je hebt een draagverlof nodig van de politie. Toen we dat eenmaal hadden, werden we ook behoorlijk gevolgd door handhaving.'
 | | Fotografie: Projectleider Silvia Hellingman |
|
|
De resultaten
Gedurende de vier jaar van de veldproeven is aangetoond dat de methode zijn werk doet meldt de eindevaluatie. Daarbij wordt de werkzame stof, het verwarringsferomoon, alleen door de mannetjesvlinder van de eikenprocessierups opgepakt. De eindevaluatie meldt ook dat alleen de mannetjesvlinders van de eikenprocessierups reageren op het seksferomoon van de vrouwtjes en het daarmee soortspecifiek is. Ook is deze methode goedkoper dan de gangbare beheermethoden volgens Hellingman. 'We hebben het nu heel rustig met de eikenprocessierups, maar dat is schijn bedriegt,' legt ze uit. 'Er zitten er nog heel veel onder de grond, maar je weet niet voor hoe lang. Kijk maar naar de dennenprocessierups, die kan wel tot zeven jaar in de grond blijven.'
Ook in Engeland en Duitsland zijn er veldproeven uitgevoerd in de periode 2023 tot 2024 waar de resultaten overeen lijken te komen met die in Nederland.
|
|
'Duurzamer dan dit wordt het niet'
| |
|
Vergelijking met afname plaagdruk eikenprocessierups
De plaagdruk van de eikenprocessierups neemt al een aantal jaar af. Ook voor het aankomende jaar wordt er weer een lage plaagdruk verwacht met lokale hotspots, meldt Kenniscentrum Eikenprocessierups in een nieuwsbericht. Bewijzen de resultaten van de paringsverstoringsproef van niet iets wat al langer duidelijk is? Hellingman geeft aan dat er periodes en plaatsen zijn waar de ene keer veel plaagdruk is en de andere keer wat minder. De uitkomsten van de proeven zijn, volgens Hellingman, gebaseerd op proeven waar alleen maar sprake was van hoge plaagdruk. 'Het is niet zo dat we alleen bij plekken met lage plaagdruk hebben onderzocht,' vertelt ze. 'Er blijven nog altijd hotspots, dus hebben wij een instrument ontwikkeld als aanvulling op de andere maatregelen.' Zo was bij het laatste jaar van het onderzoek de plaagdruk op diverse locaties zo laag dat er statistisch gezien geen conclusies getrokken konden worden.
En nu?
Na de gedane proeven is het verhaal nog niet afgelopen. Er zijn nog steeds dingen die gedaan moeten worden. 'De puntjes moeten op de i worden gezet. Ten aanzien van de formulering bijvoorbeeld, maar ook wat betreft opslag.'
En misschien wel het belangrijkste van alles is dat het verwarringsferomoon nog niet is toegelaten in Nederland en de methode dus niet gebruikt kan worden. Het traject om dit toe te laten is lang en kostbaar. 'Dat kunnen we zelf niet oppakken,' meldt Hellingman. 'Dat ligt aan onze overheid en aan Brussel. Als de methode eenmaal gebruikt mag worden, heb je iets wat heel goed in de biodiversiteitsprojecten past. Het feromoon heeft geen enkel nadelig effect op andere soorten. Duurzamer dan dit wordt het niet.'
| Hellingman Onderzoek en A... | |
| |
| LOGIN
met je e-mailadres om te reageren.
|
|
|
| Er zijn nog geen reacties. |
Tip de redactie
|
